«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

17.11

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  

Тайынша қаласы

№5 орта мектеп

Педогог-психолог:  А.К. Токубаева

 

«Отбасылық тәрбиенің стильдері» туралы семинар –практикум

Семинардың мақсаты: Ата-аналарға өзіндік баламен ынтымақтастық стилін, балаларды түсінуге кедергілерді түсінуге ықпалын тигізетін жағдайларды ұйымдастыру; балалық- ата-аналық өзара қарым-қатынастардың жетілдіру қажеттілігін қалыптастыруға әрекет ету.

Көрнекілігі: «Отбасылық тәрбиенің стильдері»  сауалнамасының    

                      бланктері,магнитофон, релаксация үшін аспапты музыка жазылған дискілер, «Жемісті тәрбиенің он кілті» ата-аналарға арналған жадынама.

Кеңістікті ұйымдастыру:Жиналыс басталғанға дейін, ата-аналар жиналғанша, жұмыс проблемаларынан дем алып, семинардың тақырыбына бағытталуыүшін ақырын баяу әуен жүріп тұрады және презентация слайдтары көрсетіледі.

Ата-аналар ерікті түрде жайғаса бастайды.

Кездесу барысы: Отбасы тәрбиенің  басты институты болып табылады.Баланың кішкене кезінде отбасыдан үйренгені өмірінің ағымында сақталып қала береді.Бірақ, отбасы тәрбиенің жағымды да жағымсыз факторы ретінде болуы мүмкін.Тұлғаға жағымды әсер ету оған деген жақын адамдардың-анасының, әкесінің атасы мен әжесінің, ағасы мен апасының қарым-қатынасынан артық ешкім әрекет ете алмайтындығын білдіреді.

Сонымен қатар, отбасынан артық ешқандай әлеуметтік институт орасан зиян келтіре алмайды.Бүгін біздің кездесуімізде отбасылық тәрбиенің әртүрлі стильдерін қарастырамыз, және олардың бала тұлғасын қалыптастыруға қалай ықпал ететінін байқаймыз.

 

 

Ата-аналардың өздерін диагностикалауы.

Тест  «Отбасылық тәрбиенің стратегиясы»

 

Нұсқау: Берілген төрт жауаптың өзіңіз қалайтынын белгілеңіз.

1. Сіздің ойыңызша, адам мінезі немен анықталады-тұқым қуалаушылықпен бе әлде тәрбиемен бе?

А). Әрине тәрбиемен

Б).Туғанда берілген қабілеті және өмір сүру ортасының жағдайымен

В).Тек қана туғандағы берілген қабілетімен

Г). Өмірлік тәжірбиесімен.

2.Балалар өз ата-анасын тәрбиелейді деген ойға қалай қарайсыз?

А).Бұл сөздер жиынтығы,шындыққа үйлеспейді.

Б).Осы оймен толығымен келісемін.

В). Ата-аналардың бала тәрбиелеуші дәстүрлі рөлін ұмытпаған жағдайда ғана осы оймен келісемін.

 Г). Жауап беруге қиналамын.

 

3.Тәрбие туралы ойлардың қайсысы ұтымды деп ойлайсыз?

А). Егер балаға айтатын еш нәрсеңіз болмасы,оған барып жуын деп айтыңыз.(Эдгар Хоу)

Б).Тәрбие мақсаты –бізсіз өмір сүруге үйрету (Эрнст Легуве)

В) Балаларға нұсқау емес,мысалдар керек (Жозеф Жубер)

Г) Ұлыңды тыңдай білуге үйрет,сонда қалғанына үйрете аласың (Томас Фуллер)

 

4.Ата-анадарға балаларының қалтасына ұсақ-түйек ақша беруі қажет пе?

 

А) Егер сұраса беруге болады№

Б) Нақты мақсаттарға үнемі белгілі бір соманы беріп,шығындарын бақылап отыру керек

В) Баланың ақшаны ұстап үйренуі үшін нақты бір мерзімге (бір аптаға ) белгілі мөлшерде ақшаны беріп отыру керек.

Г) Кейбір соманы белгілі мерзімге береміз, сосын шығындарды сенімді әңгіме кезінде талқылаймыз

 

5. Балаңызды сыныптасы іренжітсе не істейсіз?

А) Ренжимін,баламды сабырлыққа шақыруға тырысамын

Б) Ренжіткен баланың ата-анасымен сөйлесуге барамын

В) Балалар өз қарым-қатынастарын өздері шеше алады,оның үстіне олардың ренжулері ұзаққа бармайды.

Г) Мұндай жағдайда өзін қалай ұстау керектігіне кеңес беремін.

 

6. Балаңыздың бейпілауыздыығына қалай қалайсыз?

А)Біздің отбасымызда , тіпті тәрбиелі адамдар ортасында бұл дұрыс емес екендігін түсіндіруге тырысамын.

Б) Жазалау мұнда қажетті,ал тәрбиесіз құрбыларымен  қарым қатынасты келешекте сақтандыру керек.

В) Онда тұрған не бар,Біз барлығымыз осы сөздерді білеміз.Оған мән берудің қажеті жоқ.

Г) Бала біздің көңілімізге қонбайтын тәсілмен болса да өз сезімін білдіруге құқылы.

 

 

 

7.Сіздің жасөспірім балаңыз ата-аналарынсыз достарымен бірге саяжайда демалғысы келеді.Сіз жіберер ме едіңіз?

 

А).Жоқ, мұндай жиылыстар жақсылыққа апармайды. Егер балалар демалғысы келсе, ата-аналарының  бақылауында өткізсін.

Б)Мүмкін, егер де оның достарының тәртіпті және сенімді екенін білсем.

В) Ол өзі шешім қабылдай алатын саналы адам.Бірақ, әрине, ол болмаған кезде мен қобалжимын.

Г) Тыйым салуға себеп көріп тұрған жоқпын.

 

8. Балаңыздың сізге өтірік айтқанын білсеңіз , не істер едіңіз?

А) Оның өтірігін әшкерелеп, ұялтуға тырысамын.

Б) Егер себебі тым мағыналы болмаса, мән бермеймін.

В) Ренжимін

Г) Неліктен өтірік айтқандығының мәнісін ашып көруге тырысамын.

 

10. Сіз балаңызға лайықты үлгі бола аламын деп ойлайсыз ба?

 

А.Әлбетте

Б.Тырысамын

В.Үміттенемін

Г) Білмеймін

 

Нәтижелерді өңдеу.

 

 

 

Тест нәтижелерін интерпретациялау:

 

 

Мінез-құлық стилі	Сұрақтар нөмірлері
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Беделді	Б	В	В	Г	В	Г	А	Б	Г	Б
Авторитарлық/өктемшіл	А	А	Г	В	Б	Б	Б	А	А	А
Либералды	В	Б	Б	Б	А	А	Г	В	В	В
Индифферентті	Г	Г	А	А	Г	В	В	Г	Б	Г

 

 

 

 

 

 

 

Баланы ести білу» рөлдік ойыны

Ойында жасөспірімнің, оның әкесінің, шешесі мен әжесінің рөлін орындайтын төрт ата-ана қатысады. Келесі жағдаят ұсынылады: «Балаңыз мектептен ашулы келеді, портфелін бұрышқа лақтырып,айқай салады: «Бұл мектепке енді бармаймын!Онда математика мұғалімі маған жайдан-жай тиісе береді!Бақылау жұмысын өзім орындағам, ол көшіріп алдың дейді! «Ертең ата-аналарыңды мектепке ала кел»деді.

Актер –ата-аналарға ақырын ғана келесідеі нұсқамалар береді:

 

 

 

• «бала» ашуланды, өте қатты әсермен қарсылық көрсетеді, өзінің дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше аргументтерге жүгінеді;

 

• «әке» мінез-құлықтың авторитарлы /өктемшіл/стилін көрсетеді;(баланы басыну,айқайлау,қорқыту және т.б)

 

• «шеше»гипер қамқорлық танытушы ата-ананың рөліне кіріседі(баласын жақтайды,ол үшін жолдасымен ұрысады;(мұғалімдердің әділетсіздігін айтады және т.б);

 

 

• «әжесі» мінез-құлықтың ретсіз, тиянақсыз стилін көрсетеді (ұлы мен келінінің көзінше жаман болып көрінгісі келмейтіндей жағдайда отырады; біресе ұлын, біресе келінін жақтап, өз сөзіне күмәнданады;

Өзінің кеңестерін нақты бере алмайды және т.с.с)

 

• Қалған көрермен –ата-аналардың барлық жағдайын бақылау, ата-ананың өз баласымен әңгімедегі оңы мен солын, баламен қарым-қатынастағы кеңінен тараған кемшіліктерді бақылап отыруға тапсырма беріледі.Рөлдік ойынды орындаған кезде психолог мінез-құлықтың берілген тактикаларының конструктивті емес екендігін мейлінше ашық көрсетуге көмектеседі.Жағдайды сараптау «актерлерге»сұрақ қоюдан басталады.

 

1. Қазір не сезінесіз?
2. Өз рөліңізді орындағанда не сездіңіз?
3. Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

Сезімдерді сараптау және қорытындыларды тұжырымдау.

Көрермендерді бақылаған жағдайларды сараптау мен қорытындылауға шақыру.

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

  М

Посмотреть новость на сайте учрежденияВернуться к списку новостей